Meme Kanseri Ve Tüp Bebek..

Her yıl 40 yaş altı kadınların % 5-7 sine meme kanseri tanısı konulmaktadır. Tanı konulduktan sonra da bir an önce tedaviye başlanması tedavinin başarısını artırır.

Günümüz de ekonomik koşullarla ve sosyal nedenlerle kadınlar evlilik ve çocuk sahibi olma yaşını erteleyerek daha ileri yaşlarda doğum yapmayı tercih etmektedirler.

40 yaş altı kadınlar da meme kanseri görülme sıklığını göz önüne aldığımız da bir çok kadın çocuk sahibi olmadan meme kanserine yakalanarak meme kanseri tedavisi ile de çocuk sahibi olma şanslarını kaybediyorlar.
Meme kanserine yakalanan hastalar çocuk sahibi olmak istiyorlarsa multidispliner yaklaşımla alternatif çareler üretilebilir.

–   Meme kanseri tedavisin de kullanılan ilaçlar yumurtalıklara ciddi zararlar verir ve hastaların üç de iki si meme kanseri tedavisinde kullanılan kemoterapi sonrası menopoza girebilmektedir.. Hastaların menopoza girmesini önlemek amacı ile kemoterapi öncesi yumurtalık fonksiyonları ilaçlarla baskılanır ve ondan sonra kemoterapiye başlanırsa erken menopoz riski %10 düşer.
Ancak kanser tedavisinin ardından gebelik sonuçları çok yüz güldürücü değildir ve yumurtalıkların tamamı ile korunması mümkün olmamaktadır.
– Bir diğer alternatifse Tüp bebek tedavisi ile Embriyo dondurma.
Tüp bebek tedavisi ile embriyolar oluşturulur dondurularak saklanır ve kanser tedavisi bittikten hasta sağlığına kavuştuktan sonra embriyo tekrar anne rahmine verilerek gebelik elde edilebilir.
En mantıklı ve en pratik yol gibi görünmekle beraber bazı sakıncaları olabilir. Öncelikle kadın evli değilseTürkiye de yasal olarak embriyo dondurma işlemi mümkün değil.
İkinci ve en önemli sakıncalarından bir tanesi yumurtalıkların geliştirilmesi –toplanması ve bebek elde edilmesi dondurulması gibi işlemleri kapsayan tüp bebek tedavisi 2-5 haftalık bir süreyi kapsar ve meme kanseri tedavisinin bu kadar bir süre ertelenmesine ve tümörün bu süre içerisinde büyümesine neden olabilir.
Ancak 2-3 haftalık bir gecikme gerçektende tümörün daha fazla yayılmasına neden olarak meme kanserinin tedavi başarısını azaltıyor mu? Tam anlamı ile doğrulanmış değil.
Tüp bebek tedavisinde gebelik şansını artırmak için daha fazla yumurta ve embriyo elde etmek esastır. Bunun içinde yumurtalıkları büyütecek ilaçlar kullanılır. Fazla sayıda yumurta gelişimi östrojen miktarını artıracaktır bu da özellikle Östrojen Reseptör + meme kanserli hastalarda tümörün büyümesini artırır.
Meme kanserli hastalarda özellikle Östrojen Reseptör + olanlarda tüp bebek tedavisinde  yumurtalıkları uyarmak için kullanılan ilaç protokollerinde Östrojeni daha az yükselten ilaçlar ve protokoller tercih edilebilir..

Letrazol +Gonadotropin toplanan yumurta sayısının fazla olması ve Östrojenin çok fazla yükselmemesi nedeni ile Özellikle Östrojen reseptör + olan meme kanserli hastalarda tüp bebek tedavisinde tercih edilebilecek yumurta geliştirme protokolüdür. Yumurta toplama işlemi sonrası da antagonist ilaçlar 5-6 gün daha verilerek östrojenin daha hızlı düşmesi sağlanır.
Östrojen reseptör negatif meme kanserli hastalarda tüp bebek tedavisinde hasta için en uygun yumurta geliştirme yöntemi ne ise uygulanır. Daha fazla yumurta elde edilerek tüp bebek tedavisinde fazla sayıda embriyo dondurma şansı artırılabilir.

 Oosit (yumurta) dondurma:
Meme kanseri gelişen kadın evli değilse ve ileri de çocuk sahibi olmak istiyorsa tüp bebek tedavisi ile geliştirilen yumurtalar dondurularak saklanabilir. Ancak yumurta ısı değişikliklerine karşı çok hassas olduğundan dondurularak çözülen yumurtalarda ki başarı oranı embriyo dondurma tedavisi gibi yüksek gebelik oranlarına ulaşamamaktadır. Ayrıca Yumurta dondurma konusunda Türkiye de yasal ve etik sınırlamalar vardır.

 Yumurtalık Dondurma:
Meme kanseri olan hastanın bir an önce tedaviye başlaması gerekiyor ve diğer alternatif tedaviler yapılamıyorsa. Yumurtalık dondurma işlemi yapılabilir. Yumurtalık dokusu tekrar vücuda yerleştirildiğinde oluşan gebelik tüm dünyada 13 dür. Gebelik oranları çok düşük olduğundan başka alternatif yoksa yumurtalık dondurma işlemi yapılabilir.

Meme kanserine yakalanan kadınlar erken tanı ve tedavi ile uzun yıllar hayatlarını sürdürmektedirler. Meme kanserine yakalanan kadın genç yaşta ve çocuk sahibi olma isteği varsa Meme kanseri tedavisinde gebelik isteği de göz önüne alınmalı ve meme kanseri tedavisinin parçası olmalıdır.
Meme kanseri tedavisine zarar vermeden çocuk sahibi olma şansı olabildiğince korunmalıdır.

Öncelikle yumurtalıklara daha az zarar veren kemoterapötik ilaçlar tercih edilmelidir.

Evli ise en iyi seçenek embriyo dondurma ve meme kanseri tedavisi sonrası embriyo transferi ile gebelik elde etmektir. Embriyolar 5 yıla kadar saklanabilmektedir. Evli değilse yumurta dondurmak alternatif bir seçenektir ancak hem etik hem de yasal sorunlar vardır.

Op. Dr MEHMET KOÇ