Tüp bebek tedavisi hakkında toplumda yaygın ama hatalı birçok inanış bulunmaktadır. Bu yanlış bilgiler, çiftlerin tedaviye yaklaşımını olumsuz etkileyebilir. İşte bu konuda en sık karşılaşılan yanlışlar ve doğruları:
1. Tüp bebek sadece kısırlık durumunda uygulanır
Hayır. Tüp bebek tedavisi yalnızca kısırlıkla sınırlı değildir. Genetik hastalık taşıyan, azospermi gibi ciddi sperm problemleri yaşayan ya da akraba evliliği yapan çiftler için de ilk seçenek olarak uygulanabilir. Bu durumlarda doğacak bebeğin sağlığı açısından tüp bebek tedavisi önemli bir avantaj sağlar.
2. Her isteyen hemen tüp bebek tedavisine başlayabilir
Tüp bebek tedavisine başlanabilmesi için bazı temel kriterler vardır. Öncelikle çiftin evli olması gerekir. Kadında yumurta rezervinin ve erkekte yeterli sperm hücresinin bulunması da tedavi için gereklidir. Ayrıca, ileri yaşlardaki bireylerde başarı şansı yumurta ve sperm kalitesine göre değişir. Bu nedenle her yaşta başarılı sonuç alınabileceği inancı yanlıştır.
3. Tüp bebek tedavisi ağrılı bir süreçtir
Tedavi süreci sanıldığı gibi ağrılı değildir. Yumurtaların toplanması sırasında kısa süreli anestezi uygulanabilir ancak embriyo transferi genellikle ağrısızdır ve anestezi gerektirmez. Süreç yaklaşık 15-20 gün sürer ve hastalar günlük hayatlarına devam edebilir.
4. İlk denemede başarı elde edilmez
Her tüp bebek denemesi için belirli bir başarı şansı vardır. İlk denemede gebelik oluşabileceği gibi, oluşmadığında ikinci ya da üçüncü denemelerde başarı şansı artabilir. Tedavi süreci bireyseldir ve doğru planlama ile başarı oranı yükseltilir.
5. Kullanılan ilaçlar kilo aldırır
Tüp bebek ilaçlarının doğrudan kilo alımına neden olduğu bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Ancak bazı kadınlarda iştah artışı veya geçici ödem oluşabilir. Bu durumlar genellikle tedavi sonrasında kendiliğinden düzelir.
6. Tüp bebek sadece çocuk sahibi olamayan çiftler içindir
Tüp bebek, yalnızca infertil çiftler için değil, genetik hastalık taşıyan ve sağlıklı çocuk sahibi olmak isteyen çiftler için de uygundur. Preimplantasyon genetik tanı (PGT) yöntemiyle, embriyolar rahme yerleştirilmeden önce incelenebilir ve genetik hastalık geçişi önlenebilir.
7. Gebe kalan kadın 9 ay yatmak zorundadır
Tüp bebekle elde edilen gebelikle doğal gebelik arasında fark yoktur. Gebelikte yatak istirahati, ancak özel bir tıbbi durum varsa önerilir. Tüp bebek sonrası sağlıklı bir gebelikte uzun süreli yatış zorunluluğu yoktur.
8. Tüp bebek çoğul gebeliğe neden olur
Geçmişte birden fazla embriyo transferi nedeniyle çoğul gebelik sık görülse de, günümüzde genellikle tek embriyo transferi yapılmaktadır. Bu sayede çoğul gebelik riski azaltılmıştır. İki embriyo transfer edildiğinde bile çoğul gebelik oranı %30 civarındadır.
9. Tüp bebek ilaçları kansere yol açar
1970’lerden bu yana uygulanan tüp bebek tedavilerinde kullanılan ilaçların kansere neden olduğuna dair bilimsel bir kanıt yoktur. Uzun dönemli araştırmalar, bu ilaçların güvenli olduğunu göstermektedir. Günümüzde artan kanser vakaları, genel çevresel ve genetik etkenlerle ilişkilidir.
10. Tüp bebek tedavisi çok pahalıdır
Tedavi süresi kısalmış ve ilaç kullanımı daha sınırlı hale gelmiştir. Tüp bebek, diğer tedavi yöntemleri başarısız olduğunda başvurulması yerine, uygun çiftlerde ilk seçenek olarak düşünüldüğünde daha ekonomik olabilir. Erken karar vermek zaman ve maliyet tasarrufu sağlar.
11. Tüp bebekle gebe kalanlar normal doğum yapamaz
Tüp bebek yalnızca gebeliğin elde edilmesini sağlayan bir yöntemdir. Doğum şekli üzerinde etkisi yoktur. Doğum şekline, gebeliği takip eden hekimle birlikte bebeğin ve annenin sağlık durumu değerlendirilerek karar verilir.