Medicana Tüp bebek Tedavisi Istanbul Prof. Dr. Selman Laçin
AMH TESTİ İLE MENOPOZ YAŞINIZI TESPİT EDİN
Son yıllarda anne adayına kanda yapılan basit bir hormon testi ile kadının biyolojik saatinin ne hızla işlediği ölçülerek, menopoz yaşı tahmin edilebilmektedir. Özellikle kadınların kariyer endişesiyle geç yaşlara ertelediği doğum sürecini daha ne kadar erteleyebileceğini ortaya koyan bu testin adı AntiMüllerian Hormon (AMH)olarak adlandırılmaktadır. Aile planlamasında devrim yaratacak bu gelişme ile kadının ne zaman menopoza gireceği ve doğum yapmayı ne kadar erteleyebileceği öğrenilebilmektedir.
Amh hormon testinin yumurta rezervi belirlemedeki önemi
Üreme tıbbında son dönemlerde artan çalışmalar,yumurtalık fonksiyonunu belirlemede en iyi göstergenin ne olabileceği üzerinde yoğunlaşmaktadır. Yumurtalık rezervi değerlendirilmesinde son yıllarda FSH ve estradiol testleri adetin iki veya üçüncü gününde bakılır ve bu sonuçlar ultrasonda görülen yumurta rezervi verileri ile birlikte değerlendirilirdi.
Artık tıbbi gelişmeler gösteriyor ki yumurtalık rezervini indirekt olarak gösterebilecek tahlillerden biride amh hormunu(antimülleriyen hormon)dur.
Bu test ile birlikte anne adayının yaşına ve AMH değerine bakılarak çocuk sahibi olabilmek için ne kadar sürelerinin kaldığı anlayabilmek yaklaşık olarak mümkün olabilmektedir.
Bu test öncesinde kadın doğum doktoru, anne adayına adetin ilk günü ultrason yaparak yumurta sayımı yapar.Yumurta sayısı, hastanın yumurtalarındaki rezervin ne durumda olduğunu gösterse de bu durumun daha ne kadar süre devam edeceği hakkında bilgi vermez. Bu durumda AMH testi devreye giriyor. Bu testin sonucu ile anne adayı menopoza ne kadar yakın olduğu hakkında doktorundan bilgi alabilir.Çalışmalarımız gösteriyor ki, anne olmayı ertelemek isteyen kadınlar bu test sonucuna bakarak çocuk yapmayı planlayabilirler.
Amh testi ne zaman yapılır
Amh testi yumurtalıkların değerlendirilmesi amacıyla adet döneminden bağımsız herhangi bir zamanda yapılabilir.
Tüp Bebek Tedavisinde AMH değerinin önemi
Tüp Bebek te amh hormonu gerek yumurtalık rezervi değerlendirilmesi,gerek tedavi planlanmasında gerekse Tüp Bebek tedavisinin değerlendirilmesinde bir veri olarak kulanılabilmektedir.Ultrason ile değerlendirme çok değerlidir. Tüp Bebek tedavisi yaptığımızda kaç yumurta elde edebileceğimizi tedaviden önce yüksek hassasiyetle ölçebiliyoruz. Son yıllarda antimüllerien hormon ile başatı şansı düşük olgular belirleyebiliyoruz.
Preimplantasyon Genetik Tanı Nedir?
Genetik biliminde gelişmeler; Tüp Bebek yöntemiyle geliştirilen embriyolarda genetik incelemeler yapılmasına imkan tanımaktadır. Bu yönteme “embriyoda genetik tanı” (Preimplantasyon Genetik Tanı) adı verilmektedir. Bu işlem; yumurta ve sperm hücrelerinin laboratuvar ortamında döllenmesi sonucunda gelişen embriyolardan 1 veya 2 adet hücre alınması ile gerçekleştirilmektedir.
Alınan hücrelerde özel yöntemler kullanılmakta ve doğacak bebekteki sayısal ve yapısal kromozom bozuklukları ile tek gen hastalıklarının (talasemi,kistik fibrozis gibi) tanısı yapılabilmektedir. Bunun sonucunda, sağlıklı embriyolar, anne adayına transfer edilerek sağlıklı bebeklerin doğması sağlanmaktadır.
PGT testi kimlere yapılmalıdır?
• 35 yaş ve üzeri yaştaki anne adaylarına
• İki veya daha çok Tüp Bebek uygulanmasına rağmen gebelik elde edilememiş çiftlere
• Tekrarlayan erken gebelik kayıpları(düşükleri)olan çiftlere
• Dengeli translokasyon taşıyıcısı çiftlere
• Ailevi Akdeniz anemisi, Orak hücre Anemisi gibi tanısı mümkün olan bazı tek gen hastalıkları yönünden risk taşıyan eşlere
• Aile bireyleri ile HLA uyumlu embriyonun seçilmesi
• Önceki gebeliklerden genetik hastalıklı bir çocuk sahibi olan çiftlere
• Kromozom bozukluğu gebelik öyküsü olan annelere
• TESE (Testikuler sperm kullanımı) olguları
PGD’nin Getirileri Nelerdir?
• Tüp Bebek Uygulamasının başarı şansını artırır.
• Klinik gebelik oranını artırır.
• Gebeliğin düşük ile sonuçlanma riskini azaltır.
• Gebeliğin tıbbi sonlandırma gerekliliğini azaltır.
• Tekrarlayan başarısız IVF(Tüp Bebek ) denemelerinin getirdiği mali yük ve psikolojik baskıyı azaltır.
Genetik Tanının Geldiği Son Nokta “24 sure” tekniği
Bugüne kadar FISH ile yapılan ve 6 ile 8 kromozomun incelenebildiği anöploidi (sayısal kromozomal bozukluk) taramaları yerini artık 24 kromozumu tarama imkanı veren “array cgh” teknolojilerine bırakmaktadır. 24 sure, 24 kromozomun aynı anda incelenmesine olanak sağlayan yeni bir anöploidi tarama yöntemidir.Yapılan Çalışmalar 24 sure sistemi ile kromozomal anomalilerin %89 güvenilirlik oranı ile belirlendiğini göstermektedir.
• 24 sure teknolojisi ile gebelik oranlarının artırılması, düşüklerin azaltılması ve tek embriyo transferi ile çoklu doğumların önüne geçilmesi amaçlanmaktadır. 24 sure teknolojisinin canlı doğum oranları üzerindeki etkileri halihazırda yapılmakta olan çalışmalarla netlik kazanacaktır.
• PGS’de 24 kromozom teknolojisi kullanıldığında FİSH’e göre gebelik oranlarının 2 kat arttığı ve implantasyon oranlarının da %50 oranında artış gösterdiği rapor edilmiştir.
• IVF sikluslarında tek embriyo transferi için uygun embriyonun seçiminde kullanılabilecek önemli bir tekniktir.
• 24 kromozom taranarak uygulanan PGS ile implantasyon oranlarının arttırılması ve transfer edilecek embriyoların daha ayrıntılı eliminasyonu neticesinde tek embriyo transferi ile çoğul gebeliklerin de önlenmesi amaçlanmaktadır.
Sonuç olarak özellikle tedavileri tekrarlayan başarısızlıklarla sonuçlanan çiftlerde, bu yeni genetik ayrıntılı kromozomal inceleme bir umut ışığı olarak önümüze çıkmaktadır. Genetik teknolojinin dünya tıbbına kazandırdığı bu en son yenilik, çiftlerin anne baba olma özlemini giderecektir.