Globozoospermi nedir ?

Sperm kafa bölümünün büyük ve yuvarlak şekilli olması sorunudur.

Globozoozpermi erkek kısırlığında oldukça nadir görülen sperm anormalliğidir ve nedeni tam olarak bilinmemektedir. Genel olarak toplumda % 0.1 oranında görülmektedir.

Her ne kadar genetik bir sorun kesin olarak gösterilememiş olsa da ailesel hastalar görüldüğünden bu hastalığın genetik bir temeli olması gerektiği düşünülmektedir.

Vücut hücrelerine bağlı çekinik, tek gen veya çoklu geçiş olabileceği öne sürülmüştür. Aneuploidi, Y kromozom mikrodelesyonu ve kromatin yapısı ile ilgili çeşitli çalışmalar yapılmış ancak kesin bir sonuç elde edilememiştir.

Globozoospermide sperm başında yer alan ve içerisinde yumurtanın dış kısmını yapışacak olan enzimleri taşıyan akrozom bülümü yoktur veya çok küçüktür. Spermin yumurtaya bağlanması ve genetik materyalin transferi için akrozomun yapısal ve fonksiyonel yönden normal olması gerekir. Globozoospermi de ise akrozom ya tamamı ile yoktur ya da çok küçüktür.
Normal semen incelemesi esnasında akrozomu olmayan veya çok küçük akrozoma sahip anormal yapıda spermler belli bir oranda izlenebilir. Ancak globozoospermi tanısı konulduğunda morfolojik inceleme de hiç normal sperm yoktur. Yani tüm spermlerde akrozom anormalliği vardır.
Sperm hareket oranlarında hafif bir azalma görülebilirse de semen analizi sayı ve hareket yönünden normaldir. Tanı ancak morfolojik değerlendirmede konulur. Erkeği muayenesinde de testis boyutları ve hormon seviyeleri ve diğer tüm fonksiyonlar normaldir.
Akrozomu olmayan spermler zona pellusidaya bağlanamazlar. IVF (tüp bebek) öncesi bu hastalar tamamen infertil olmalarına rağmen, Intra sitoplazmik sperm enjeksiyonu (ICSI) yöntemi ciddi erkek infertilitesine sahip bu çiftlere yeni bir tedavi alternatifi sunulmuş olup, globozoospermili
vakalarda ICSI hala en effektif ve en güvenilir tekniktir.

Genelde kabul edilen globozoospermi’nin iki alt tipi vardır.
Tip I de akrozom tamamen yoktur
Tip II’de ise koni şeklinde bir nükleusla beraber bir miktar küçük akrozom mevcuttur.

Total globozoospermide doğal yoldan gebelik şansı yoktur. IVF (tüp bebek) öncesi bu hastalar tamamen infertil olup çocuk sahibi olamazken özellikle ICSI yöntemi ile gebelik elde edilebilmektedir.
Globozoospermili hastalar da İCSİ (mikroenjeksiyon) yöntemi kullanıldığında fertilizasyon( döllenme oranları) diğer nedenlerle yapılan tüp bebek uygulamalarında İCSİ(mikroenjeksiyon) ile oluşan fertilizasyon oranlarından çok düşüktür.

Akrozom içinde bulunan enzimler normal döllenme döllenme ve yumurta aktivasyonu için gerekli olduğundan globozoospermi durumunda ICSI mikroenjeksiyon yapılmasına rağmen döllenme hiç olmayabilir ya da çok az bir oranda gerçekleşir. İCSİ esnasında fertilizasyon oranları düşük olduğundan calcium ionophore. kullanılarak oosit aktivasyonu yapıldığında ve fertilizasyon ve gebelik oranları artırabilmektedir. Ancak oosit aktivasyonu da yapılmış olsa da maalesef fertilizasyon ve gebelik oranları diğer nedenlerle yapılan İCSİ (tüp bebek) tedavilerine göre belirgin olarak düşüktür.
Globozoospermik vakada ICSI ilk canlı doğum 1994 yılında Lundin ve ark. tarafından bir hastada 4
embriyo transferi sonucunda ikiz gebelik ve doğum olarak bildirilmiştir. Ardışık yapılan 2 tedavi denemesinde toplam 28 yumurtanın 12’inde (%43) fertilizasyon ( döllenme) oranı elde etmişlerdir. Ardından globozoospermik hastada ICSI ile pek çok fertilizasyon ve gebelik oranları bildirilmiştir.
Gebelik oluştuktan sonra düşük oranları başka nedenlerle İCSI ile oluşmuş olan gebeliklerle benzerdir.